Ghế mây dân tộc Thái trắng Mường Lay

Ghế mây là một vật dụng không thể thiếu trong mỗi mái nhà sàn dân tộc Thái trắng Mường Lay. Ghế mây còn vô cùng quan trọng trong đám cưới của đồng bào dân tộc Thái trắng Mường Lay. Bởi khi con gái lấy chồng, đồ cưới bắt buộc là đôi ghế mây, đôi cóng khẩu tượng trưng cho vợ chồng trẻ có đôi có cặp.

Nghề đan mây tre của người Thái trắng có từ lâu đời, được truyền từ đời này qua đời khác trong mỗi gia đình. Đây được coi là công việc lúc nông nhàn, đàn ông, đàn bà chia nhau cùng làm, cùng vun vén cuộc sống gia đình thông qua các vật dụng, sản phẩm thủ công gắn liền với đời sống hàng ngày. Để hoàn thiện một sản phẩm ghế mây cần nhiều công đoạn, như chọn nguyên liệu, sơ chế nguyên liệu, tạo hình khuôn, chẻ vót thành sợi, hong khô… Nguyên liệu để làm chủ yếu là cây mây, cây giang bởi có độ mềm dẻo cao, khi được phơi khô, hong khô trên bếp sẽ bền, ít bị mối mọt.

Ghế mây cấu tạo gồm hai vành tròn cây song làm chân ghế, mặt ghế, được đục đẽo, nối nhau bằng 8 thanh gỗ trắc phòng ngừa mối mọt. Sau khi tạo khung ghế, người thợ thủ công sẽ tiến hành đan mặt ghế mây. Đây là công đoạn cần sự tỉ mỉ, kỳ công nhất, khoảng cách thường là 3 nan mây. Đối với một thợ lành nghề, một ngày không tính các công đoạn đục đẽo, chuẩn bị vật liệu, dựng khung, chỉ tính riêng đan mặt ghế, thợ thủ công chỉ có thể làm 3 chiếc. Mỗi chiếc tùy thuộc vào ghế thấp, ghế cao mà có mức giá khác nhau dao động từ 250.000 đồng - 350.000 đồng.

Hòa theo xu hướng hiện đại, các vật dụng hàng ngày dần bị thay thế, nghề truyền thống cũng ít người làm hơn nhưng không vì vậy mà việc đan ghế mây của người Thái trắng Mường Lay bị mai một. Tại TX. Mường Lay còn khá nhiều thợ thủ công mây tre đan vẫn miệt mài, tỉ mỉ tạo hình, chau chuốt các sản phẩm thủ công truyền thống. Mỗi vật dụng, mỗi đồ thủ công như nhuốm màu thời gian, là tinh hoa văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái trắng nơi đây.